رفع فقر و بیکاری از جاده توسعه علمی و فناوری می‌گذرد/ رسیدن به مقام مرجعیت علمی پول و امکانات می‌خواهد

وزیر بهداشت گفت: برای رسیدن به مقام مرجعیت علمی در حوزه سلامت نباید به تولید مقاله اکتفا کنیم، باید در عرصه نوآوری و تولید پتنت هم پیشرو باشیم. این کار بودجه و امکانات می‌خواهد اما کل بودجه تحقیقات پزشکی یک‌‌صدم بودجه برخی دانشگاه‌هاست.دکتر هاشمی

به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان فارس، حسن قاضی زاده هاشمی امروز در دومین همایش مرجعیت علمی که در دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله برگزار شد، افزود: چون فرصتها زود از دست می رود، باید از هر فرصتی که داریم برای بیان آنچه در ذهن داریم استفاده کنیم، بنابراین می خواهم امروز در این همایش درباره وضعیت علمی مان صریح صحبت کنم.

وی گفت: بر اساس سندبالادستی چشم انداز 1404 ایران باید به قطب منطقه و بالاترین موقعیت از نظر اقتصادی،اجتماعی، علمی برسد، طی سالهای گذشته نیز حرکتهای خوب و پرشتابی را به خصوص درحوزه تولید علم دنبال کردیم که کاملاً ضروری بود.

وزیر بهداشت افزود: ما حتماً به خروجی تعداد مقالات نیاز داشتیم، مسیر را از اول انقلاب به لطف خدا و تشویق های امام راحل در 10 سال اول و بعد از آن مقام معظم رهبری در 26 سال گذشته به جلو آمدیم و به ویژه آنکه همواره مسئله ارتقای جایگاه علمی جمهوری اسلامی ایران از دغدغه های جدی رهبر معظم انقلاب بوده است.

وی ادامه داد: این شتاب در تولید مقالات علمی باید ادامه یابد اما نباید به آن بسنده کنیم، باید ابزارهای لازم را برای رشد علمی فراهم کنیم، اگر رتبه ما در  ISI افت کرده و به 22 رسیده باید بدانیم که دیگران متوقف نمی شوند و سال آینده ممکن است در این جایگاه هم نباشیم. البته در مورد رتبه ایران در اسکوپوس به نظرم رتبه 16 صحیح است.

 

وزیر بهداشت همچنین گفت: یکی از دلایلی که رتبه ما درISI  پایین آمده؛ این است که آنهایی که ادعای حقوق بشردارند از پذیرش و ثبت مقالات ایرانیان در  ISI جلوگیری می کنند و بسیاری از دانشمندان ما از این نظر محروم شده اند.

قاضی زاده هاشمی ادامه داد: یکی از فاکتورهای مهم در مرجعیت علمی تعداد ارجاعات به مقالات علمی است؛ گر چه از نظر تعداد مقالات ما بالاتر از خیلی از کشورهای منطقه هستیم اما از نظر نوآوری و پتنت خیلی عقب تر هستیم و در تولید فناوری گاهی 100 رتبه با کشورهای موفق اروپایی فاصله داریم.

وی گفت: باید به این مسائل بیشتر توجه کنیم، حتی از نظر جایگاه دانشگاههای دنیا فقط  یک دانشگاه ما جزو 500 دانشگاه برتر دنیاست و با آنچه باید باشیم، فاصله زیادی داریم.

وزیر بهداشت افزود: در حوزه تولید نوآوری هم رتبه ما در منطقه تقریباً 14 است و حتی کشورهایی مثل تونس و امارات نیز از ما جلوتر هستند بنابراین هنوز نمی توانیم بگوییم مرجعیت علمی داریم. برای رسیدن به چنین جایگاهی باید ابزار و لوازم کافی داشته باشیم.

وی ادامه داد: باید حتماً برای رسیدن به این قله های افتخار تلاش کنیم، کشورهایی که از نظر علمی موفق تر هستند در جنبه های دیگر نیز اقتدار پیدا می کنند، همین کشورهایی مثل آمریکا و کشورهای اروپایی با استفاده از موفقیتهای علمی خود توانسته اند، به سایر کشورها سیطره خود را گسترش دهند و حتی در مسیری نادرست به آنها تعدی کنند.

هاشمی گفت: اگر ما می خواهیم در حوزه مسائل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مقتدر باشیم باید ابزارهای لازم را برای توسعه علمی فراهم کنیم، اگر بنا باشد فقر، اعتیاد، بیکاری، بی اخلاقی، دروغ و تهمت رونق پیدا کند، نمی توانیم ادعا کنیم مرجعیت علمی داریم، یک جمع ایزوله نمی تواند به مرجعیت علمی برسد، باید با جهان رابطه داشته باشیم تا به مرجعیت علمی برسیم.

وزیر بهداشت افزود: ببینید در همین دسترسی به مجلات بین المللی چه وضعی داریم، هنوز وزارت علوم نتوانسته این مشکل را حل کند ما هم در این زمینه گرفتار هستیم، آنها که در کشورهای پیشرفته تلمذ کرده اند، می دانند که بدون ارتباط با دنیا نمی توانیم موفق باشیم و استادانی که در همین کشور به موفقیت رسیده اند، بخشی از داشته هایشان را به خاطر تعامل با مراکز پیشرفته علمی دنیا به دست آورده اند.

وی ادامه داد: دانشگاههای علوم پزشکی کشور هر کدامشان مأموریتهایی دارند، بخشی از مأموریت آنها تولید و پیشرفت علمی است اما همزمان باید خدمات بهداشتی و درمانی مطلوب و مورد نیاز مردم را نیز ارائه کنند، باید کنترل و نظارت بر آب و غذای مردم نیز انجام دهند، اینکه ما آموزش پزشکی را از وزارت علوم جدا کردیم قطعاً کار درستی بوده و بسیاری از کشورها به این سیستم ما در نظام سلامت غبطه می خورند چون افرادی در گروه پزشکی تربیت می شوند که متناسب با نیاز کشور است.

وزیر بهداشت گفت: اما اتفاقی که افتاده این است هر وقت رئیس دانشگاه یک فرد علمی و پژوهشگر بوده، بهداشت و درمان معطل مانده و هر وقت بهداشت و درمان مورد توجه قرار گرفته، پیشرفت علمی آسیب دیده است.

وی ادامه داد: رئیس دانشگاه علوم پزشکی باید همزمان با رشد و توسعه علمی و فناوری به فکر تأمین پرستار و ماما، تسهیلات زایمان، توسعه اورژانس، رفع مشکلات بیمارستان، تعمیرات ساختمان هم باشد و به نطر من انجام موفق هر دوی این امور شدنی نیست.

وی اضافه کرد: با این وضعیت ببینید حتی در دانشگاههای علوم پزشکی یایتخت ما چند تا بیمارستان جدید ساخته ایم، تعدادشان از انگشتان دست هم کمتر است. استادان ما اگر وقتشان را برای آموزش بگذارند از خدمت به مردم عقب می مانیم و اگر به خدمت بپردازند توسعه علمی جلو نمی رود، باید در ساختار دانشگاههای علوم پزشکی تجدید نظر کنیم.

هاشمی گفت: من نمی گویم این اتفاق باید در این دوره بیفتد، ما اولویتهای مهمتری داریم ضمن اینکه این تصمیمی بسیار چالش برانگیز خواهد بود و ما هم اکنون به اندازه کافی چالش داریم اما کشورهایی مانند ترکیه از مسیر همین اصلاح ساختارها توانستند پیشرفت کنند. تقویت زیرساختهای ترکیه باعث شده که این کشور طی سالهای آینده به دستاوردهای بزرگتری در حوزه سلامت و تولید علوم مرتبط با آن نائل می شود.

وی ادامه داد: اگر به علت ضعف ابزار و زیرساختها سالهای آینده 3 یا 4 پله سقوط  کردیم نباید تعجب کنیم، مراکز آموزشی ترکیه اکنون جزو بهترین ها هستند، افرادی هستند که کارشان فقط آموزش و پژوهش است و افرادی نیز کارشان ارائه خدمت است ما هم باید بیمارستانهای آموزشی را از بیمارستانهای درمانی تفکیک کنیم.

وزیر  بهداشت اضافه کرد: ما اگر می خواهیم به مرجعیت علمی برسیم، یکی از نیازهای آن بودجه است، مسئله ای که سالهاست در قانون آمده و فریاد می زنیم اما عملی نمی شود.

وی گفت: البته حتماً سیاستگذاران و بودجه ریزان کشور هم علاقه مند هستند که از تولید علمی و فناوری کشور احساس غرور کنند اما شاید ما مطالب را درست منتقل نکرده ایم و با تمرکز بیش از اندازه به تولید مقاله و معرفی آن به عنوان توسعه علمی، آنها را به این تصور رسانده ایم که همین کافی است.

قاضی زاده هاشمی افزود: طبق قانون باید 3 درصد درآمد ناخالص کشور صرف بودجه تحقیقات و پژوهش بشود اما سالهاست که این میزان روی عدد 68 صدم مانده است در حالی که کل بودجه تحقیقات پزشکی کشور یک دهم و گاهی یک صدم اعتبار برخی دانشگاههای بزرگ کشور هم نیست.

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: تا اینجا مسیر را خوب آمده ایم اما از این پس باید علاوه بر حفظ تعداد مقالات و ارتقای آن، روی مطالعات گروهی، تولید فناوری، نوآوری و تولید پتنت و متعاقب آن تولید ثروت نیز جلو برویم و به قله های افتخار برسیم البته این کار نیاز به الزاماتی دارد که باید سیاستگذاران کشور مسیر آن را هموار کنند.

منبع: خبرگزاری فارس